A opinião de ...

La pruma braba

Eilha te zmagará la cabeça, quando antentes mordé-la no calcanhar.”
 
Génesis, 3,15
 
 
De la semana passada quedou-me la memória de ls abruolhos. I nien quérgades saber, parece que nien de propósito, onte mesmo spetou-se-me un no calcanhar. Ye berdade que desta beç nun andaba çcalço, mas las alpargatas que traie calçadas nun fúrun sufercientes para ampedir que ls picos antrássen. Hai quien diga, eiqui por casa, qu’isso fúrun ls mius pies que m’oubírun falar d’abruolhos i le dórun las suidades de ls tiempos datrás quando tenie que ls scuolher un por un!
Seia cumo fur, la berdade ye que nien de propósito para screbir mais uas palabricas subre las palabras, subretodo aqueilhas que ténen esta raiç lhatina calx,calcis i que mos lhémbran essa parte traseira de l pie, tal cumo me lhémbran tamien essas terribles palabras de ls Génesis, que muitas bezes oubi sien saber quei querien dezir. Mas siempre me metiu miedo essa eideia dua culuobra grande, atrás de mi, a muoder-me ls calcanhares, sien you la poder zmagar nien ancalcar bien ancalcada.
Ye que, para alhá de podermos “pisar”, tamien podemos “ancalcar”, ou seia, apertar cun ls calcanhares. Ye deiqui que bénen las “calçadas” – an lhatín chamadas “via calceata” – por donde, durante muito seclos, caminou muita i muita giente.  Por isso ls remanos, que muito sabien i muito tenien qu’andar i ancalcar, oumenórun un “calçado” que nun serbie solo pa ls pies mas que chegaba até l tornozielho. I assi naciu l “calceus” que, para alhá d’ajudar ls pies a caminar, tamien serbie para andicar i eidentificar, pula sue color, las classes sociales.  Ye assi que l adaige ou fraze lhatina “calceos mutare” quiere dezir que la pessona podie chubir ou melhorar la sue cundiçon social, chubindo dezde la plebe até senador.
Cumo quiera que yá nun fúrun ls remanos a oumentar i a andonar outra moda i outro apairo para cobrir las piernas. Haberan sido outra giente ou outros pobos benidos de l’Ouropa central. Mas essa moda de tapar las piernas, subretodo quando ampeçaba l friu, nun podie tener outro chamadeiro que nun fusse l de “calças”, ou seia, un panho capaç de cobrir toda la pierna, de tal maneira que quien andaba cun eilhas andaba “calçado”. Por isso, no seclo XVI (dízen que fui neste més de Setembre), Santa Teresa, quando quijo fazer mais penitença, l que fizo fui tirar las “calças” i assi nacírun las carmelitas “çcalças”. Nó porque andubíssen sien çapatos ou sien albarcas, mas tan solo porque nun traien nada para abrigar las piernas i isso, para quien conhece l friu d’Eimbierno por todo l praino mirandés i d’eiqui até Castielha, sabe cumo el muorde i cumo muorden las frieiras.
I yá qu’andamos no termo i no campo de ls santos, nada cumo lhembrar tamien a San Paulo quando, na sue cumberson, oubiu ua boç que le dixo: “Saulo, Saulo, porquei Me persigues?  Ye duro para ti recalcitrar contra l aguelhon” (Actos, 26, 14). Ora la forma “recalcitrar” - qu’an mirandés poderiemos tamien traduzir por “teimar” -  ten la mesma raiç que las palabras “couce” i “çcoucenhar”. I era isso que San Paulo fazie, daba couces ou patadas contra la guelhada ou contra l ferron.  Mas, segundo mos cunta la Bíblia, la Boç fui capaç de l’amostrar que l camino nun  era aquel. Por isso el se cumbertiu i “alcançou” la santidade. Ou seia, eitimologicamente, pisou ls calcanhares de ls santos, ua beç que la palabra “alcançar” nun ten outra ourige que nun seia “in-calciare”, l que nun quier dezir outra cousa que nun seia pisar ls calcanhares d’ua pessona.

Edição
3543

Assinaturas MDB