La pruma braba
Pensar ye çquecer diferéncias, ye generalizar, abstraer. No mundo abarrotado de Funes solo habie cousicas, quaije eimediatas.
Jorge Luis Borges, Narraciones
De la semana passada quedou la cunta de l “Burro i Nosso Senhor” cun la promessa de falar-mos un cachico mais subre eilha, aquilho que mos diç ou mos puode dezir.
Pois bien, la purmeira cousa, ou ansinamento, desta cunta, ye la fuorça de la memória. Eilha ye l’outra cara de l çquecimiento. Se nun furmos capazes de çquecer, nun teneremos memória. Seremos, cumo Ireneo Funes, l personaige de Borges, ancapazes de pensar, lhembrando cada minuto, cada segundo de la nuossa bida passada. Mas seremos ancapazes de mirar l presente i muito menos de maginar l feturo.
Mas claro que nun se puode çquecer todo. Para saber quien somos tenemos que saber al menos l nuosso nome. I este ye, cumo se sabe, sclusibo de cad’un de nós. Indas que se puoda repetir, i repite-se, el nun puode ser roubado, sendo ua de las piedras eidenteficatibas de cada pessona. L burro pardiu-lo i, por isso, fui castigado…
Outro eilemento d’eidentificaçon ye la lhocalizaçon spácio-temporal. Para que l’eideia de pessona quede cumpleta ye neçairo qu’esta co-eijista nun spácio, claro i nó ancierto, relatibamente al qual l eimissor lhocalize aquilho que quier nomiar. Ye neste sentido que la spresson “an pie de” puode ser anterpretada cumo símbolo de la centralidade debina, a partir de la qual todo se costitui. No acto de nomeaçon ls animales pássan delantre de l Criador qu’assi se cunfigura cumo l lhugar central i manifesto de donde parte la capacidade para nomiar, ou seia, para sujeitar i criar.
La palabra, símbolo de l conhecimiento i meio de comunicaçon antre l criador i la criatura ye, por isso, un strumento de sujeiçon i de submisson. Çquecendo l nome, l burro deixou de saber quien era, pardiu la cuncéncia de la sue eidentidade, randíndo-se outra beç a la buntade absoluta de l Criador.
Curiosamente esta cunta parece çpreziar i çquecer i a outro ansinamento de la tradiçon heibraica an que la boç debina, indas qu’antemporal i eijestente antes de la criaçon, assoprando subre las augas primordiales, inda nun era ua boç articulada an palabras. Dius criou ls animales antes de l home, mas fui Adan, segundo ls Génesis, a usar la palabra para dar nome “a las abes de ls cielos i a todos ls animales de l campo”.
Na nuossa cunta la boç qu’oubimos, i que la tradiçon heibraica nunca deixou oubir, ye la boç de l própio Criador Debino. Ye eilha que nomeia i ourdena: Tu sós baca, tu sós bui… Simbolicamente antendida, la palabra debina ye criadora, ye al mesmo tiempo buntade i realizaçon dessa buntade, nun habendo duraçon temporal antre la sue buntade i la sue realizaçon.
Mas tal cumo las pessonas fáien las cuntas, tamien eilhas fáien las pessonas, amponendo ls sous códigos, ls sous mistérios, la sue eidentidade. Na sue singeleza, scában beneiros prefondos adonde reçúman ls mitos, ls miedos, ls ancantos i ls mistérios qu’ultrapássan l rial i trabálhan no simbólico. Fondas i misteriosas, las cuntas son manantiales que ls seclos mos deixan an forma de puorta i de cumbite para antrarmos nos arcanhos de la nuossa própia eidentidade.
