A opinião de ...

La pruma braba

Las cuntas son mitos an pequeinho.
Claude Lévi-Strauss, Anthropologie structurale
 
La cunta de la “serpiente angasgada”, que tenemos benido a screbir, armana la lhiteratura tradiconal cun las grandes stórias i ls grandes mitos de l’houmanidade. Por eisemplo, ls siete anhos que la serpiente lhebou “angasgada”, debaixo de la piedra, lhieba-mos pa la simbologie de l númaro siete, un númaro porfeito i anteiro. Por isso, el ye símbolo de la criaçon cíclica, mas tamien de l renuobo. I tamien por isso el nun andica solo la totalidade, amostrando qu’algua cousa s’acabou, diç tamien qu’un nuobo tiempo ampeçou ou há-de benir. Son muitos ls mitos, las cuntas, las stórias an que stá presente l númaro siete. Na Bíblia, por eisemplo, dízen qu’este númaro ye usado setenta i siete bezes n’Antigo Teçtamento. I el ye tamien la tchabe de l’Eibangelho de San Joan: las siete semanas, ls siete milagres, las sietes falas de Cristo: You sou.
Na nuossa cunta, l númaro siete, ye símbolo de la totalidade mas abre tamien un camino nuobo, reponendo l’órden de l’ampercípio i castigando ls malos.
Mas, al ber la maneira cumo la serpiente staba i cumo quedou, cumo nun mos habemos de lhembrar tamien de Hércules i d’un de ls sous trabalhos, l traer las maçanas d’ouro. Segundo la mitologie, eilhas éran guardadas pul gigante Atlas, que tamien siguraba al Cielo a las cuostas. Hércules pediu-le qu’apanhasse las maçanas por el i, anquanto isso, el segurarie l Cielo. Atlas assi fizo mas, quando tornou, nun las querie dar. Mas Hércules dixo-le que sigurasse solo un cachico, anquanto el arranjaba ua almofada para poner nos ombros. Outra beç debaixo de l Cielo, Atlas alhá quedou. Cumo la serpiente, por cierto qu’inda hoije guárdan i aguántan ls mesmos peso!s
I assi se bei cumo la Tierra de Miranda recebiu i spargiu l mesmo fondo cultural de l’houmanidade. Por todo esto, i por muitas mais rezones, las cuntas mirandesas son un de ls alheçaces de la nuossa eidentidade. Talbeç demasiado amportantes pa l pouco balor que muitas bezes le damos.
Eiqui queda anton la fin desta cunta.
 
I bai anton alebántan la peinha un pouco i metiu-se...
— Mete-te agora, mete-te agora!  I anton cumo stabas serpiente, cumpon-te, cumpon-te, cumo stabas?
Diç:
— You staba assi!
— Ai stabas assi, pos assi quedas — diç-le la raposa.
I apuis diç-le assi al caçador:
— Á caçador, que ye que tu me bás a dar an troca de te librar de la muorte?
Diç:
— Dou-te dous cordeiros de ls emlhores que tenga an ne ganado.
— Bamos a ber caçador, mal me cheira, nun sei!...
Alhá cousou...
Pa soutro die fui a lebar ls cordeiros nua saca.  Mas l home — era longe — i lebába-los a las cuostas.  Yá iba cansado i no camino habie ua taberna i l home çcansou na taberna.  Na taberna tirórun-le ls cordeiros i metírun dous perros.  Pronto, l home lebaba la saca atada, agarrou cun la saca i alhá biu la raposa de longe i diç assi, diç:
— Ai caçador!...
— Á raposa, yá te traio eiqui la merenda.  Traio-te eiqui ls cordeiros, son buonos.
— Ai caçador, mal me cheira!  Hum, mal me cheira caçador!  Ai que mal me cheira caçador?!
— Nó, que son buonos.
— Á caçador, nun sei se nun me anganharás — eilha assi cun un pie alebantado i outro pousado.
I bai anton l caçador agarrou la saca i çpejou-la.  Cunsante la çpejou ls perros çque bírun la raposa, á raposa da puta... Bai la raposa saltou a correr i diç assi:
— Ah paticas balei-me, por bien fazer mal haber!
I assi fui la cunta.
 
Anformante: Albertina Moreno (Sendin); 2001

Edição
3516

Assinaturas MDB