A opinião de ...

La pruma braba

“Chegou l tiempo d’eijistirmos i de mos bermos tal cumo somos”.
Eduardo Lourenço, O labirinto da saudade
un bai há muito tiempo, screbi you eiqui q’hai libros que mos agárran sien que sábamos mui bien porquei. Hoije tengo que dezir que tamien hai obras anteiras que, por ua rezon ou por outra, fázen l mesmo. Nun sou ningun specialista na obra d’Eduardo Lourenço. Mas tube la honra d’acupar, durante seis d’anhos, la mesma cadeira q’el acupou n’Ounibersidade de Nice. Por isso, las palabras q’eiqui deixo nun son mais q’ua pequeinha houmenaige, nessa mistura antre l miu lhugar de leitor de la sue obra i la mie memória de ls ancontros i de de las cumbersas que tubimos.
L purmeiro de ls sous lhibros que me bieno a las manos fui “O labirinto da saudade”, nua eidiçon de l Círculo de Leitores, de 1988, i nua coleçon adonde stan obras d’Ortega y Gasset, Teixeira de Pascoaes, Freud, Miguel de Unamuno ou Roland Barthes. Debo dezir que talbeç até téngan sido estes dous últimos outores ls que, nesse tiempo, me lhebórun a cumprar la coleçon anteira. Talbeç por isso nun guarde ningua memória special desse lhibro d’Eduardo Lourenço.
Uns anhos apuis, an 1994, saliu “O canto do signo. Existência e literatura (1957-1993)”. Lhembra-me bien de l lhugar adonde l cumprei, i lhembra-me tamien de cumo la sue leitura ampeçou las mies anterrogaçones subre l que you achaba que sabie subre la lhiteratura pertuesa.
Mas l grande abanon naquilho que you pensaba saber bieno cun la leitura de dous de ls artigos de “Tempo e poesia”, que li tamien por essa altura. Quien nun saba ou nun conheça ls alheçanes l’heterodoxie de Eduardo Lourenço – lhembrando l título de l sou lhibro, eiditado an 1949 – ancontra eiqui alguas de las rezones pu las quales la sue boç ye, dezde ls purmeiros tiempos i ne l campo de la crítica lhiteraira, diferente de las outras bozes, fuora de todos ls campos “ortodoxos” ou de qualquiera género seia el qual seia.
La sue leitura subre la Giraçon d’Orpheu ye an todo l cuntrairo de la tradiçon romántica i tamien de la giraçon presencista que bieno lhougo apuis. Ls heiróis dessa nuoba maneira de screbir i de fazer poesie son Pessoa, Sá-Carneiro i Álvaro de Campos, que s’oupónen a nomes cumo Régio ou Torga, por séren reboluçon i trasfiguraçon. Porque la sue scrita ye la representaçon catastrófica de la “Vanguarda”, assente nun prefondo “lhençol d’ouséncias”, ua “abintura ontológica negatiba” q’esses poetas pónen de pie naquilho a que Eduardo Lourenço chama l “caos de la modernidade”, “’l’eimaige multicolor i dura de l Zbarrolho”.
Alguns anhos apuis, an 1997, calhou-me anton ir acupar l lhugar de Leitor de Lhéngua i Cultura Pertuesa n’Ounibersidade de Nice. L mesmo lhugar que Eduardo Lourenço habie acupado até 1988, anho an que se reformou, mas habendo deixado nesta Ounibersidade ls alheçaces para que l ansino de la Lhéngua i de la Cultura Pertuesas (i lhusófona), ampeçado an 1958, cuntinássen. Cumo se sabe, apuis de se reformar, Eduardo Lourenço i la sue tie, Annie de Faria, bibien an Vence, que stá a cerca de 20 km de Nice. Por isso, aprobeitando la sue çponibilidade, Eduardo Lourenço staba siempre presente an muitas de las manifestaçones culturales que you própio ourganizei ou ajudei a ourganizar. Se bien me lhembra fui ne l miu purmeiro anho cumo Leitor, an Márcio de 1998, que se fizo un Colóquio subre la Lusofonie. Fui eiqui que l conhecie i, a partir dende, fui preséncia cierta na “Semana de Cinema Lusófono”, q’ampecei nesse mesmo anho i q’inda se sigue fazendo.
Para mi fui tamien l tiempo de “rebisitar” alguas de las sues obras que tenie cumigo i que solo habie lido a la priessa. “Pessoa revisitado”, que tengo comigo dezde 1990, fui ua deilhas; “Nós e a Europa ou as duas razões”, que tenie nua ediçon de 1994, serbiu-me para purparar alguas de las mies aulas de cultura pertuesa; mas tamien la “Mythologie de la saudade. Essais sur la mélancolie portugaise”, traduzido por Annie de Faria i eiditado an 1997, me fizo cumpanhie, a mi i a muitos de ls mius alunos, i mos ajudou a pensar subre l “tiempo pertués” ou subre la “suidade cumo melancolie feliç”.
Quando, an 2003, le dixe que pensaba tornar para Pertual, cunfessou-me que tamien el gustaba, un die, de “desemigrar”. Cumo se sabe, “desemigrou”, i eiqui bibiu ls sous últimos anhos. De ls sous lhibros, l último que li yá fai parte de las sues “Obras cumpletas”, eiditadas pu la Fundação Calouste Gulbenkian. Stou a falar de l bolume VII dedicado a Antero de Quental, “Pertual cumo tragédia”. De las muitas anterrogaçones que la obra de Eduardo Lourenço mos pon, eiqui ancuntramos ua deilhas: saber quien somos, atrabeç de l’einigma stórico de todo l q’eijiste i ye houmano.

Edição
3812

Assinaturas MDB