A opinião de ...

La pruma braba

La risa ye própia de l home.
Rabelais, Gargantua
 
La risa ye eilha própia un de ls alheçaces de la chamada cultura popular. Ua maneira de se çforrar de l outro, quando el se chama “poder” i muito mais quando esse mando nun se deixa ber an carne i uosso.
Deçde tiempos eimemoriales i deçde la sue ourigen mítica que ls “mistérios”, las “saturnales” i tantas outras manifestaçones de l’antiguidade, armanadas cun la maneira de ber l mundo, fúrun demudando, atrabessando un camino qu’algun die puodo haber tenido un sentido claro, até que se fui atupindo i las aranheiras de l tiempo nun deixórun ber la cultura que staba por detrás. Quando l cristianismo se tornou nua religion de Stado, ou seia, ua cousa séria, todas essas manifestaçones rituales i simbólicas quedórun proscritas.
La tradiçon mediebal diç-mos que Cristo nunca se riu. L’eideia parece benir de San Crisóstomo, patriarca de Cunstantinopla (354-407), para quien la risa ye subretodo houmana, mas tubo muitos i muitos seguidores al lhargo de ls seclos. Para todos eilhes, Cristo nun se rie porque nun era houmano. Essa era la proba de la sue debindade, sendo que se se risse quedarie eigual als simples houmanos.
Este prancípio parece bater cierto cun la defeniçon aristotélica de la natureza houmana, que la mesma sabedorie de l’Eidade Média recuperou. Ye esse, cumo se sabe, un de ls temas de l remanse d’Umberto Eco “L remanse de la rosa”. Guilherme de Baskerville i Jorge de Burgos ténen eideias zeiguales subre la risa: l purmeiro sigue Aristóteles, mas l segundo sigue ls doutores de l’eigreija (i tamien a Platon), para quien la risa, l canto i até la Poesie, éran manifestaçones peligrosas pa l poder i cuntrairas a la República. Jorge de Burgos – l ciego – representa ua eideia de Dius que ten cumo ua de ls prancipales armas, l miedo. L sou poder stá no castigo. La sue arma, l’anterdiçon. Guilherme acredita que l home ten l dreito i l deber conhecer mundo. Houmanista, ampirista  i, subretodo, andulgente, lhuita por zantrancar essa bielha eideia de Dius, an que l poder debe star no amor i nó no ódio, n’eideia de l prazer i de la lhibardade.
Ye neste ambaranhado qu’antramos no mundo mediebal, alheceçado no prancípio de l miedo (de Dius?), adonde la risa, la fiesta i até l canto, nun ténen lhugar. Quien se ri nun ten miedo de Dius i nun ten miedo de la muorte.
Por isso, cumo arriba deziemos, nada melhor do que la risa quando la giente nun antende l mundo, quando quier çforrar-se de quien manda nel, ou tan solo fugir de l miedo.
Ben isto a propósito muitas de las cuntas que la chamada “lhiteratura oural” troixo até nós i que son ua maneira de rir daquilho que nun s’antende. I l que nun s’antendie era l lhatin, éran ls sermones, éran las pregaçones. Por isso, nada melhor do que rir-se deilhes, ponéndo-les al robés, quien sabe se para fugir de l miedo que ls pregadores traien i spargien nos sous sermones. Eiqui queda, cumo eisemplo, ua pequeinha cunta por mi oubida i registrada na Tierra de Miranda.
 
Ua beç un cura tenie qu’ir a pregar un sermon i nun sabie quei habie d’ir a dezir.  I apuis diç que iba por un camino alantre i diç que biu un cuco nun nebro, apuis chegou mais alantre i diç que biu ua culuobra stendida pu la tierra.  Chegou mais alantre diç que biu un cuneilho a scabar na tierra.  Chegou mais alantre que biu ua cabeça dun burro qualquiera chena de cocos. I adepuis chegou a la eigreija i fui anton a pregar l sermon i apuis ye que diç:
— És de cuco in trampo, és de serpente in lapa, és de raspa en terra, és de cocos en carabela.
I apuis diç que le diç la giente:
— Ui que sermon tan baliente!

Edição
3498

Assinaturas MDB